Adli Toksikoloji: Temel Kavramlar ve Prensipler

İnsanlık tarihi kadar eski olan zehirlenme olgularının, adı koyulmayan toksikolojik araştırmalara temel oluşturan gözlemlerle farkına varılmaya başladığı düşünüldüğünde; toksikoloji biliminin de geçmişi oldukça eskiye dayanmaktadır. Pek çok bilim dalının iş birliği ile gelişen bu alan, kimya, eczacılık, tıp, biyoloji ve mühendislik araştırmalarının katkıları ile gelişmiştir ve bu sayede doğal, yarı sentetik ve sentetik etken maddelerin tespiti için yöntemler geliştirilerek adalete hizmet noktasında vazgeçilmez hale gelmiştir. Adli toksikolojik araştırmalar, adalete intikal etmiş ve ölümle sonuçlanan vakaların aydınlatılmasının yanı sıra akut ve kronik zehirlenme, yasadışı madde kullanımı/üretimi, doping kontrolü, işyeri madde kullanım testleri, tüketici davaları, çevreye karşı işlenen suçların aydınlatılması, veterinerlik vb. birçok konuda gerek adalete gerekse bilimsel araştırmalara ve tedavilere yön verir konumdadır. Bu alanın da tıpkı diğer disiplinlerde olduğu gibi kendine özgü teknik ve etik kuralları vardır ki; bir adli toksikoloğun bu kuralları bilmeden ve tecrübe etmeden hizmet vermesi mümkün değildir. Adli bilimlerin önemli bileşenlerinden biri olan toksikolojik araştırmalar, güçlü bir laboratuvar altyapısına ihtiyaç duyduğu kadar, bu altyapıyı işletecek bilgi ve tecrübeye sahip araştırmacılara da ihtiyaç duyar. Teknolojinin getirilerini içselleştirerek uygulayabilmek, bir adli vakanın laboratuvar süreçlerini bilime ve hukuka uygun şekilde yürütebilmek ve elde edilen sonuçları etik ve bilimsel bir perspektiften değerlendirerek doğru ve güvenilir şekilde rapor edebilmek için belirleyici olan, alanın ünlü toksikoloğu Arnold J. Lehman’ın da dediği gibi “Siz de her biri on yıl süren iki kolay dersin sonunda birer toksikolog olabilirsiniz”, adli toksikoloji eğitiminin süresi ve niteliğidir. Son yıllarda adli bilimlerin geniş kitlelere yayılması ile adli toksikoloji alanında yetişen uzman sayısı da artmakta olduğundan, eğitim kalitesi ile eğitim veren kurumların akademik ve teknik altyapısı arasındaki ilişkinin iyi kurulduğu eğitim programlarına ve materyallerine ihtiyaç bulunmaktadır. Bu ihtiyacı karşılamaya yönelik olan bu kitap, adli toksikolojinin temelini oluşturan konulara değinen, hukuki ve analitik yönleri ile toksikolojiyi ele alan, ilacı, zehiri ve zehirlenmeyi etken maddeler odağında inceleyen bir kaynak kitap olma niteliğindedir ve temel bilimler eğitimi almış bilim insanlarının adli toksikoloji alanında uzmanlaşması için ihtiyaç duyacağı bilimsel bir kaynak olma özelliği taşımaktadır. Cumhuriyetimizin 100. yılına özel olarak hazırlanan bu içeriğin, adli bilimler alanında hizmet vermek üzere eğitim alan tüm öğrenci ve araştırmacılara faydalı olarak ülkemizi daha iyi yarınlara taşıması ve adaletin tecellisine katkıda bulunması temennisiyle, tüm bölüm yazarlarına teşekkür ederiz.

Doç. Dr. Selda MERCAN
Doç. Dr. Zeynep TÜRKMEN

Previous
Previous

Kas İskelet Sistemi Değerlendirmesinde Kullanılan Özel Testler: Güvenilirlik, Duyarlılık ve Özgüllük

Next
Next

Tavşan Hastalıkları